Goteborg to drugie co do wielkości miasto w Szwecji. To stąd pochodzi Volvo i to tutaj rozwinęła się tradycja wypieku ciasta Gustawa Adolfa. Co ciekawego zwiedzicie jeżeli postanowicie tutaj spędzić Wasz city break?
Historia miasta w skrócie
Göteborg leży u ujścia rzeki Gotta. Miasto zostało założone z inicjatywy króla Gustawa II Adolfa w 1619 r. Okres panowania Gustawa II Adolfa to umocnienie międzynarodowej potęgi Szwecji (podbicie Finlandii, carskiej Karelii i ziem dzisiejszej Estonii, Łotwy oraz terenów na południe od Rugii) i umocnienie luteranizmu w Szwecji. Kraj był wtedy uznawany za europejską potęgę, ale podboje terenów na zachód i południe od Szwecji to też rabunek księgozbiorów na kolonizowanych terenach. W centrum miasta na placu Gustava Adolfa znajduje się pomnik założyciela miasta, który poza Szwecją nie jest postacią jednoznaczną.
W pierwszych latach istnienia miasta duży wpływ mieli holenderscy osadnicy, którzy mieli doświadczenie w osuszaniu terenów bagiennych, na których założono miasto (Goteborg nazywano nawet małym Amsterdamem). Port pod koniec XIX w. był dla wielu Szwedów miejscem emigracji przez Anglię do Ameryki. W zacumowanym w porcie ponad stuletnim największym żaglowcu w Skandynawii nazywanym pogromcą wiatrów mieści się muzeum oraz restauracja.
Ceglane forty oraz dom koronny
Nie zachowała się większość zabudowy z początkowego okresu miasta, gdyż były to budynki drewniane. Zachowały się za to dwa ceglane forty oraz tzw. dom koronny (Kronhuset) z poł. XVII w., który jest najstarszym budynkiem świeckim. Z kolei najwyższą budowlą sakralną jest pochodzący z końca XIX w., neogotycki, luterański kościół Oskara Fryderyka (Oscar Fredriks kyrka), nazwany na sześć króla, który w tym czasie odwiedził miasto.
Typową XIX-wieczną zabudową miasta są domy gubernatora (landshövdingehus), które wbrew (mylącej) nazwie nie były przeznaczone dla prominentnych mieszkańców, ale przeciwnie – dla robotników. Nazwa pochodzi od istniejącego w tamtym czasie przepisu, mówiącego, że drewniane domy mogą być piętrowe. Zaczęto budować domy z ceglanym parterem i drewnianym 1. i 2. piętrem. Mieszkania były tylko jednopokojowe. Domy gubernatora to szwedzki przykład budynków czynszowych o niezbyt wysokim standardzie..
Muzeum Sztuki w Göteborgu
Muzeum Sztuki w Göteborgu (Göteborgs konstmuseum ) to trzecie pod względem wielkości zbiorów muzeum w Szwecji ( ponad 70 tys. eksponatów). Prócz dzieł Moneta, Picassa i Rembrandta może się pochwalić największą kolekcją sztuki skandynawskiej z końca XIX w. Choćby z tego powodu jest warte odwiedzenia, bo sztuka nordycka nie należy w naszym kraju do najbardziej znanej.
Biznes w Goteborgu
W Göteborgu mieści się centrala sieci promowej Stena Line oraz powstała w pol. XIX w. firma Hasselblad, znana przede wszystkim z wynalezienia i wprowadzenia na rynek średnioformatowego aparatu 6×6 cm. Prócz tego w latach 20. ub. w. w mieście została założona firma Volvo, produkująca obecnie nie tylko samochody osobowe, ale ciężarowe oraz maszyny budowlane.
Na zdjęciu Muzeum Volvo
Ciasto Gustav Adolfsdagen (semla)
Jednym ze szwedzkich świąt państwowych jest obchodzony (od 1832 r.) 6. listopada Dzień Gustawa Adolfa (Gustav Adolfsdagen). Dawniej w tym dniu odbywały się pochody połączone z patriotycznymi przemowami. Obecnie sprowadza się do spotkań rodzinnym podczas których podaje się ciasto Gustawa Adolfa (Gustav Adolfsbakelse), którego charakterystycznym elementem jest czekoladowe lub marcepanowe popiersie króla na wierzchu.
Ciastko Gustawa Adolfa może być z ciastem czekoladowym, musem malinowym i musem z mlecznej czekolady. Z tym, że na upieczone ciasto czekoladowe, które najpierw jest na spodzie nakłada się mus malinowy i mus z mlecznej czekolady. Po mocnym schłodzeniu w lodówce ciasto się odwraca, czyli ciasto czekoladowe staje się warstwą wierzchnią, a spodem mus z mlecznej czekolady. Innym wariantem jest zrobienie bezy, którą układa się na spodzie, następnie kładzie się krem z bitej śmietany i wanilii. Całość dekoruje się galaretką z czarnej porzeczki z dodatkiem świeżych czarnych porzeczek. Całość podaje się mocno schłodzoną.
Nie ma jednego, standardowego wypieku, ale każdy region, miasto, a nawet cukiernia ma swoje własne wersje. Ciasto Gustawa Adolfa nie jest nazwą prawnie chronioną, podobnie jak nasza napoleonka czy też kremówka. Ciastko Gustawa Adolfa często ozdabia się popiersie z profilu króla wykonanym z białego marcepana lub czekolady.
Marcepan jest bardziej popularny na zachodnim wybrzeżu, natomiast czekolada jest popularniejsza w regionie Sztokholmu.
Kiedy powstało ciasto Gustawa Adolfa?
Ciasto powstało około 1900 roku. Najwcześniejsza wzmianka o cieście pochodzi z zachodniej części Szwecji z lat 90. XIX w. Wtedy na centralnym placu miasta odsłonięto pomnik założyciela Göteborga i niektóre źródła łączą ten fakt z organizowaną od tego czasu wystawą wyrobów cukierniczych w pomieszczeniach znajdującego się nieopodal hotelu Bloms. Wystawę organizował jeden z właścicieli cukierni w mieście.
.
